Jeśli zależy Ci na dobrej kawie, a dopiero zaczynasz podróż po świecie kaw wybór tej właściwej może okazać się przytłaczający. Musisz wiedzieć, że tutaj wszystko zaczyna się od ziaren, a przy wyborze odpowiednich należy wziąć pod uwagę wiele zmiennych. Tutaj należy rozważyć i zrozumieć różne rodzaje kawy, rodzaj użytego ziarna, stopień palenia, metody obróbki itd. Dodatkowo smak i aromat
to dwa kluczowe wskaźniki, które odgrywają ważną rolę w wyborze najlepszej kawy dla nas. Wiedza o tym, jak wszystkie te zmienne wpływają na jakość i smak, może pomóc w podjęciu świadomej decyzji,
jeśli chodzi o wybór kawy, która odpowiada naszym potrzebom i preferencjom. Poniższy przewodnik poprowadzić Cię krok po kroku po istotnych zmiennych, które odczytasz z opakowania lub opisu i
pomoże Ci przy wyborze.
Rodzaj i gatunek kawy
Rodzaj kawy
Jeśli chodzi o kawę, istnieją dwa główne rodzaje, które możemy wyróżnić: ziarnista i mielona. Z czego kawa ziarnista – tak jak sama nazwa mówi, występuje w formie ziaren. Natomiast mielona, to po
prostu zmielone ziarna za pomocą młynka tuż po wypaleniu. Jeśli chcemy podążać za dobrym i wysokiej jakości smakiem to najlepiej iść w kierunku kawy ziarnistej. Z racji tego, że kawa ziarnista to
pełne ziarno nie traci ona więc na świeżości i zachowuje większość najlepszego smaku, ponieważ nie przetwarza się jej tuż po paleniu. Znowu kawa mielona nie wymaga urządzenia do zaparzenia
(ewentualnie kawiarkę), dlatego jest szybka i wygodna w przyrządzeniu.
Gatunek kawy
Ze względu na gatunek kawy możemy wyróżnić 2 najpopularniejsze, które zdominowały świat i rynek kaw – Arabika i Robusta. Z czego Arabika wyróżnia się łagodnym smakiem, gdzie niekiedy nawet
pozostawia słodkawy posmak na podniebieniu. W Arabice odczuwalne są nuty kwiatowe, owocowe i często też czekoladowe. Jest jedwabiście delikatna z akcentem na posmak orzecha. Zawiera około
0,8-1,4% kofeiny, więc delikatnie pobudza. Natomiast Robusta ma tej kofeiny znacznie więcej niekiedy nawet trzykrotnie razy, dlatego to ona szybciej postawi nas na nogach. W smaku jest
bardziej wyrazista i nieco mocniej ostrzejsza, pozostawiając gorzki posmak na podniebieniu. Robusta to najczęściej ciężkie, gorzko-czekoladowe nuty.
Stopień palenia kawy
Pod kątem stopnia palenia kawy zaliczamy: jasne, średnio jasne, średnie, średnio ciemne, ciemne i bardzo ciemne. Z czego kawa palona na jasno przeznaczona jest do przelewowych metod parzenia w
zależności od wybranego przedmiotu. Charakteryzuje się delikatniejszym smakiem o owocowej kwasowości. Natomiast im ciemniejszy stopień palenia, tym bardziej kawa zaczyna tracić na
kwasowości, ale za to dominuje goryczka, jednocześnie zyskując na wyrazistości smaku. Kawy ciemniej palone stosuje się pod espresso. Niekiedy bardzo ciemny stopień palenia stosuje się, by
zakryć fakt, iż ziarno było słabej jakości. W takiej sytuacji nie wyczujemy nic innego jak niesmaczną i cierpko-intensywną gorycz.
Kraj pochodzenia a smak
Ameryka Środkowa
Ziarna kawy uprawiane w Ameryce Środkowej mają niepowtarzalny i wyrazisty smak. Zwykle są bardziej kwaśne o owocowym smaku, który różni się od ziaren kawy uprawianych w innych częściach
świata. Ciepły klimat i wulkaniczna gleba przyczyniają się do wyjątkowego smaku tych ziaren kawy. Kraje pochodzenia to Gwatemala, Salwador, Nikaragua, Kostaryka, Panama i Meksyk. Każdy kraj ma
swój własny profil smakowy, który wpływa na ogólny smak ziaren kawy z Ameryki Środkowej. Ameryka Południowa Ziarna z Ameryki Południowej głównie znane są ze słodyczy, kremowej konsystencji i posmaku
karmelu lub miodu. Pochodzą z takich krajów jak Brazylia, Kolumbia, Peru czy Ekwador. Ich profil smakowy także różni się od innych kaw ze względu na terroir każdego kraju.
Kraje Afrykańskie
Kawa pochodząca z krajów afrykańskich jest obecnie coraz bardziej popularna ze względu na wyjątkowe nuty kwiatowe, a niekiedy nawet smak jagód i czerwonych owoców. Wybierając kawy z
regionów Afryki, można być pewnym, odnalezienia w nich wyrazistego charakteru. Cechy te głównie wynikają z terroir-u występującego w tych regionach, z ich dużymi wysokościami, glebami bogatymi
w minerały i zróżnicowanymi warunkami klimatycznymi.
Azja
Ziarna pochodzące z Azji charakteryzują się nutami drzewnymi i ziemistymi – dzięki temu mają niską kwasowość. Zwykle są bardzo aromatyczne i pełne smaku, co czyni je popularnymi wśród osób
pijących kawę, które lubią filiżankę mocnej kawy, ale bez zbytniej kwaskowatości.
Jakość ziaren kawy
Kawy z segmentu specialty uznawane są za najlepsze jakościowo, ponieważ według międzynarodowego standardu muszą zdobyć co najmniej 80 na 100 punktów. Kawy speciality mają
szereg cech, które je wyróżniają, w tym wysokiej jakości ziarna, staranne wypalenie i specyficzne metody parzenia. Kawy specialty palone są na jasno lub średnio, aby podkreślić naturalne smaki i
aromaty. Najszybszym sposobem sprawdzenia, czy kawa jest gatunkiem specialty, jest sprawdzenie pieczęci certyfikacyjnej organizacji, takich jak The Specialty Coffee Association of America (SCAA) lub
The Specialty Coffee Association of Europe (SCAE).
Metody obróbki ziaren kaw
Nie zawsze w opisie produktu może znajdować się podana metoda obróbki, ale warto o tym wiedzieć, jeśli spotkamy się z taką informacją. Wyróżniamy 3 klasyczne metody obróbki:
- Sucha (natural) – ziarna suszone są na 2 razy przez kilka dni do momentu, aż uzyskają odpowiedni poziom wilgotności. Obróbka naturalna nadaje ziarnom kawy często
charakterystyczne nuty owocowe o wyczuwalnym smaku jagody, porzeczki, ananasa czy truskawki. - Półmokra (semi-washed) – to metoda obróbki wykorzystująca elementy obróbki natural i washed. Charakteryzuje ją nadawanie ziarnom kawy wyjątkowej słodyczy o profilu mocno
owocowym jednocześnie z lekko wyczuwalną owocową kwasowością. - Mokra (washed) – ta metoda wymaga dużej ilości wody, dlatego ziarna umieszczane są w tzw. basenach fermentacyjnych, gdzie poddawane są ściśle kontrolowanej fermentacji. Ziarna kawy obrabiane tą metodą wyróżniają się bardziej wyrazistym smakiem o intensywnej kwasowości. Łatwo wyczuwa się ich smak oraz delikatny aromat.
Warto wiedzieć, że metoda obróbki w dużym stopniu wpływa na smak kawy. Oczywiście każdy z tych opisanych czynników wpływających na jakość i smak kawy można opisać w bardziej rozbudowany i
rzeczowy sposób. Dlatego na naszym blogu, będą poświęcone temu osobne artykuły, w celu dokładniejszego objaśnienia.